Bestralingstherapie voor chordomen: Meer gepersonaliseerde beslissingen mogelijk door tumorgenetica

Na een operatie om hun tumor te verwijderen, ondergaan de meeste chordomen van de schedelbasis ook bestraling. Maar zelfs in ervaren centra kan bestraling gepaard gaan met bijwerkingen op lange termijn. Daarom vragen patiënten zich soms af of ze kunnen afzien van bestraling - vooral als er na de operatie geen tumor meer overblijft. Nu kunnen nieuwe gegevens de keuze iets duidelijker maken voor de meeste patiënten met chordomen van de schedelbasis. Onderzoekers ontdekten dat patiënten van wie de tumor bepaalde genetische markers heeft, misschien kunnen afzien van bestraling als de operatie erin slaagt de hele tumor te verwijderen.

Het project werd uitgevoerd aan de Universiteit van Pittsburgh Medical Center door Dr. Georgios Zenonos, Hussein Abdallah en collega's waaronder Dr. Paul Gardner, lid van de medische adviesraad van de Chordoma Foundation. Hun werk werd dit jaar gepresenteerd op het North American Schedelbasis Society Virtual Symposium, waar het de prijs voor de beste fundamentele wetenschap won.

Met behulp van een soort genetische test genaamd FISH (fluorescentie in situ hybridisatie) op de verwijderde tumoren, analyseerde het team monsters van 152 volwassen patiënten met chordomen van de schedelbasis op de aan- of afwezigheid van bepaalde stukken DNA (chromosomen 1p36 en 9p21), waarvan eerder was gemeld dat ze verloren gingen in sommige chordomen. Interessant genoeg vonden zij dat het aandeel van de tumorcellen die deze twee genetische markers missen, sterk varieerde tussen individuen. Wanneer patiënten werden gegroepeerd op basis van het percentage cellen in hun tumor (laag, gemiddeld of hoog) dat de 1p36 en 9p21 markers verloor, was er een sterke correlatie met de prognose: lagere verliesniveaus kwamen overeen met een aanzienlijk langere tijd zonder ziekteprogressie na de eerste operatie.

De onderzoekers koppelden vervolgens de resultaten van de FISH-tests en de duur van de progressievrije overleving aan gegevens over de vraag of de operaties van de patiënten resulteerden in volledige verwijdering van de tumor en of zij bestraling ondergingen.

Zoals verwacht suggereerden de gegevens dat chirurgie met ruime resectie van de tumor (bruto totale resectie, GTR) de uitkomst verbetert in vergelijking met chirurgie zonder GTR. Bovendien bleek bestraling voor de meeste patiënten een duidelijk voordeel op te leveren. Of patiënten baat hadden bij bestraling bleek echter af te hangen van het percentage cellen in hun tumoren met verlies van de twee genetische markers:

• Patiënten met een laag verliesniveau hadden waarschijnlijk geen verder voordeel van bestraling als GTR werd bereikt - wat bij deze patiënten bijna altijd het geval is, omdat de tumoren in deze groep doorgaans kleiner en minder invasief zijn. Het aantal patiënten in deze groep was niet groot genoeg om de onderzoekers in staat te stellen nauwkeurig te bepalen of bestraling gunstig is als GTR niet mogelijk is.
• Voor patiënten met een gemiddeld verlies lijkt bestraling vooral een verschil te maken wanneer GTR niet mogelijk is. Deze gegevens suggereren dat bestraling achterwege kan blijven wanneer GTR wordt bereikt.
• Patiënten met een hoog verliesniveau hebben baat bij bestraling ongeacht of GTR wordt bereikt.

In het algemeen suggereren deze bevindingen dat FISH-testen een nuttig instrument kunnen zijn om beslissingen over bestraling na chirurgie voor chordomen van de schedelbasis te sturen. Dit werk draagt ook bij tot het sterke bewijs dat niet alle chordomen hetzelfde zijn, en onderstreept de noodzaak om de verschillen tussen de tumoren beter te begrijpen om meer gepersonaliseerde klinische zorg te kunnen bieden. Cruciale volgende stappen zijn het uitvoeren van soortgelijke analyses op spinale en sacrale chordoom tumoren, en het valideren van de bevindingen bij een groter aantal patiënten uit verschillende medische centra. Op die manier zal duidelijker worden welke chordoom patiënten het meeste baat hebben bij bestraling.